Rozdziały
Po klęsce Macedonii w drugiej wojnie macedońskiej, Etolowie wdali się w spór z Rzymianami, gdyż nie byli zadowoleni z warunków traktatu pokojowego, który narzucono Macedonii. Etolowie oczekiwali bowiem, że Królestwo Macedonii zostanie całkowicie zlikwidowane, a oni sami, w zamian za udzieloną pomoc, otrzymają we władanie całą Tesalię i będą mogli zbudować własną potęgę w Helladzie. Sprzeciwy i protesty Etolów nie zrobiły jednak żadnego wrażenia na Rzymianach, gdyż mieli poparcie innych sojuszników, takich jak Pergamon oraz Rodos.
Rozgoryczeni Etolowie łaknęli zemsty i w roku 192 p. n. e. wysłali posłów do kilku potencjalnych sojuszników, którzy niezbyt ładzili się z Rzymianami, i którzy byliby gotowi wystąpić zbrojnie przeciwko Republice. Pierwszym z nich był król Sparty, Nabis, który chętnie przystał na plan Etolów, gdyż kilka lat wcześniej został przez Rzymian zmuszony do podpisania upokarzającego traktatu. Jednakże ostatecznie nic z tych planów nie wyszło. Nabis na własną rękę podjął walkę z Rzymem i Związkiem Achajski, co jednak skończyło się dla niego klęską oraz śmiercią.
Kolejnym potencjalnym sojusznikiem dla Etolów był ich niedawny przeciwnik, król Macedonii, Filip V, który wciąż musiał płacić Rzymowi kontrybucję. Filip odrzucił jednak propozycję walki z Rzymianami, gdyż obawiał się o życie syna, który był przetrzymywany w Rzymie jako zakładnik. Trzecim sojusznikiem Etolów był seleukidzki cesarz, Antioch III Wielki, który chętnie przystał na ich propozycję, widząc w niej szansę na rozszerzenie swoich wpływów w Europie, a także miał zatargi z Rzymianami, gdyż ci domagali się od niego opuszczenia Grecji, a także greckich miast leżących na wybrzeżu Azji Mniejszej.
Antioch wylądował w Grecji na czele armii liczącej dziesięć tysięcy piechoty i pięciuset jeźdźców. Cesarz liczył że dołączą do niego Grecy, którym rzymska władza niezbyt się podobała, ale oczekiwania te okazały się płonne. Rzymianie, zaalarmowani przybyciem Antiocha do Grecji, wysłali przeciwko niemu armię dowodzoną przez konsula Maniusza Acyliusza Glabriona. Oba wojska spotkały się ze sobą w wąwozie termopilskim, gdzie doszło do straszliwej bitwy, w której Antoich doznał dotkliwej porażki. Z całej jego armii przeżyło tylko pięciuset ludzi, a on sam musiał się wycofać z powrotem do Azji Mniejszej, gdzie kontynuował swoją walkę przeciwko Rzymowi, która przeszła do historii jako wojna seleukidzka z Atiochem III.
Kampania tesalska
Klęska Antiocha pod Termopilami pozostawiła Etolów bez sojuszników, zaś sami nie mogli stawić oporu dobrze wyszkolonym i zorganizowanym legionom. Po zwycięstwie pod Termopilami, rzymska armia maszerowała przez Tesalię, nie napotykając na swojej drodze żadnego oporu, docierając w końcu pod etolskie miasto, Herakleię. Acyliusz wysłał do mieszkańców posła, żądając aby skapitulowali i ukorzyli się przed władzą Senatu, błagając go o litość za swój bunt. Etolowie nie odpowiedzieli, więc Rzymianie rozpoczęli przygotowania do szturmu.
Rzymianie próbowali atakować mury miejskie taranami, podczas gdy Etolowie podejmowali częste wypady z miasta, aby temu zapobiec. Przedłużające się oblężenie było jednak wyczerpujące dla obrońców, gdyż nie posiadali oni dostatecznej ilości ludzi, aby odsadzić mury, podczas gdy rzymianie dysponowali dużymi rezerwami ludzkimi.
Po dwudziestu czterech dniach oblężenia, z doniesień szpiegów i dezerterów, konsul wiedział że obrońcy są już wyczerpani walką. Podjął więc decyzję o przystąpieniu do szturmu generalnego. O północy wydał swoimi żołnierzom rozkaz powrotu do obozu i trzymał ich w bezczynności do godziny trzeciej nad ranem, gdy wydał rozkaz aby znów przystąpić do szturmu na miasto. Obrońcy natychmiast zajęli pozycję na murach, a Rzymianie przypuścili tym razem atak z trzech różnych stron. Dodatkowo Acyliusz wydał rozkaz Tyberiuszowi Semproniuszowi, którym miał pod swoim dowództwem jedną trzecią część sił, aby pozostał w gotowości i czekał na sprzyjający moment do ataku. Gdy Etolowie zobaczyli armię rzymską idącą do szturmu, natychmiast przygotowali się do walki. Obrońcy mogli jednak obsadzić tylko niewielką część murów. W tym samym czasie Acyliusz wydał rozkaz Tyberiuszowi, aby ruszył do ataku. Korzystając z osłony ciemności, żołnierze Tyberiusza podeszli pod niebroniony odcinek murów i sforsowali go za pomocą drabin. Etolowie widząc że Rzymianom udało się wedrzeć do miasta, porzucili swoje stanowiska i schronili się na akropolu. Po zwycięstwie Acyliusz pozwolił swoim żołnierzom splądrować porzucone przez obrońców miasto.
Gdy legioniści skończyli grabić miasto, Acyliusz rozdzielił swoje siły na dwie grupy. Pierwsza z nich zajęła pozycję na wzgórzu obok akropolu, które było podobnej wysokości, po czym rozpoczęła ostrzeliwać wroga za pomocą katapult i balist. W tym czasie druga grupa miała atakować akropol od frontu. Etolowie, widząc że sytuacja jest beznadziejna, postanowili skapitulować przed Rzymianami. Do niewoli dostał się dowódca obrony, Damokrytes z Kalidonu.
Kiedy Acyliusz oblegał Herakleę, Filip V, wraz z innymi rzymskimi siłami, przystąpił do oblężenia innego etolskiego miast, Lamii, które było oddalone od Heraklei o siedem mil. Rzymianie i Macedończycy wykazali się podczas oblężenia dużą energią, zupełnie jakby ze sobą rywalizowali. Gdy oblężenie zaczęło posuwać się do przodu, Filip spotkał się z wybitnymi obywatelami miasta, gdyż obawiał się, że jeśli Rzymianom uda się zdobyć Herakleę, to mieszkańcy Lamii skapitulują właśnie przed nimi. Obawy Filipa potwierdziły się gdy Rzymianie nakazali mu odstąpić od oblężenia.
Etolia
Mimo porażek, Etolowie dalej mieli nadzieję, że Antioch wróci do Grecji na czele nowych sił. Wysłali więc do niego posłów, prosząc, że jeśli nie jest w stanie powrócić, to niech w zamian przyśle im pieniądze oraz posiłki. Antioch wysłał swoim niedawnym sojusznikom pieniądze, a także przyobiecał posiłki, jednak upadek Heraklei złamał wśród Etolów ducha walki, w skutek czego przystąpili do negocjacji z Rzymianami. Acyliusz dał Etolom dziesięć dni rozejmu i wysłał na rokowania Lucjusza Waleriusza Flakusa. Rzymianie zażądali wydania w ich ręce Dicaarchusa, Monestasa z Epiru oraz Amynandera z Athamanii. Etolowie przystali na warunki i byli gotowi wydać swoich przywódców w rzymskie ręce, gdy Nikander, jeden z wysłanych do Antiocha posłów, przybył z wieścią, że cesarz przyśle im posiłki i pieniądze. Ten fakt przekonała Etolów do dalszej walki. Rokowania pokojowe zostały przerwane, a walki rozgorzały ponownie.
Gdy Acyliusz dowiedział się, że Etolowie nie ukorzą się przed rzymską władza, ruszył ze swoją armią i przystąpił do oblężenia Naupaktos. Oblężenie trwało dwa miesiące, gdy do obozu oblegających przybył Tytus Kwinkcjusz Flaminius, który był bardzo szanowany i uwielbiany przez Greków. Gdy przechadzał się wokół miejskich murów, wielu ludzi rozpoznało go i zaczęło prosić o pomoc. Przedstawiciele mieszkańców Naupaktos spotkali się z Flaminiusem, który zgodził się negocjować w ich sprawie. Wkrótce potem rzymska armia porzuciła oblężenie i pomaszerowała na Fokidę.
Gdy posłowie Etolów wrócili z Rzymu, powiedzieli swoim przywódcom, że szanse na zawarcie traktatu pokojowego z Rzymianami są znikome. Etolowie zajęli więc przełęcz przy górze Corax, blokując ewentualną, dalszą drogę Rzymianom. W tym samym czasie Achajowie najeżdżali etolskie wybrzeże. Etolowie byli pewni że Acyliusz pomaszeruje na Naupaktos, ale zamiast tego konsul przypuścił nagły atak na Lamię. Mieszkańcy miasta, choć zaskoczeni, byli w stanie odeprzeć pierwszy szturm Rzymian. Acyliusz wypędził wtedy żołnierzy z obozu mówiąc, że mają do niego nie wracać, dopóki nie zdobędą miasta. Motywacją odniosła skutek, gdyż Lamia padła po zaledwie kilkugodzinnym szturmie, a zdobyte miasto zostało splądrowane.
Rzymianie wiedząc, że droga na Naupaktos jest zamknięta, postanowili uderzyć na Amfissę. Dzięki swoim machinom oblężniczym udało im się zburzyć część murów. Obrońcy trzymali się jednak dzielnie, dopóki do obozu nie przybył nowy konsul, Lucjusz Scypion oraz jego brat, Scypion Afrykański. Po ich przyjeździe obrońcy porzucili mury miejskie i zamknęli się na akropolu. Wkrótce potem do obozu Rzymian przybyli Ateńczycy, którzy zaoferowali pośrednictwo w negocjowaniu warunków pokojowych między Republiką, a Etolami.
Zakończenie wojny
Rzymianie podyktowali traktat pokojowy, który uczynił Etolię rzymskim państwem marionetkowym. Etolowie zobowiązali się walczyć w każdej wojnie Rzymu oraz posiadać tych samych wrogów i sojuszników. Nadto, musieli zapłacić trybut w wysokości tysiąca talentów srebra, dokonać wymiany jeńców, a także oddać do Rzymu zakładników, których życie miało być gwarancją pokoju.
