Rozdziały
Podaje się, że 107–102 p.n.e. miała miejsce przełomowa reforma wojskowa w armii republiki rzymskiej przeprowadzona przez Gajusza Mariusza, a jej najważniejszymi zarządzeniami miało być przekształcenie wojska z obywatelskiego w zawodowe, a uzbrojenie legionistów miało być ujednolicone. Niestety, takowa reforma nigdy nie miała miejsca…
Skąd wiemy o takowej reformie? O przeprowadzeniu takowej reformy nie mówi żaden starożytny historyk. Dopiero w dwudziestoleciu międzywojennym (1918 – 1939) grupa niemieckich archeologów publikuje swoje domysły o takowej reformie, która została powszechnie przyjęta jako prawda. Wiemy więc, że najstarsze informacje o reformie Mariusza, która miała miejsce ponad 2000 lat temu, liczą nie całe 100 lat! Przyjrzyjmy się głównym efektom reformy.
Armia Rzymu powinna być przekształcona z obywatelskiej w zawodową. Jest to zupełny bezsens. Antyczni historycy mówią nam o takowym przekształceniu, jednakże miało to miejsce prawie 100 lat później i było odgórnym zarządzeniem cesarza Augusta. To prawda, że legioniści zaciągnięci przez Gajusza Mariusza byli opłacani wraz z wyposażeniem, jednakże nie była to żadna reforma – wielokrotnie w historii Rzymu przed przekształceniem armii z obywatelskiej w zawodową, Rzymianie powołują opłacane wojska wraz ze sprzętem np. w czasie II wojny punickiej, czy w czasie wojny galijskiej – by uzupełnić straty, powiększyć armie, czy w sytuacjach kryzysowych.
Drugim zarządzeniem miało być ujednolicenie uzbrojenia legionistów. Na ujednolicenie uzbrojenia legionistów nie miała wpływu żadna reforma, a sami żołnierze, którzy wykupywali głównie ten sam rodzaj uzbrojenia, gdyż był skuteczny, np.: do końca II wieku p.n.e. wszyscy legioniści zastąpili włócznie na pila (rzymskie oszczepy).
Czy jest jednak coś co zmienił w wojsku Gajusz Mariusz?
Tak. Pisze o tym Plutarch. Gajusz Mariusz ustanowił pila jako oszczepy służące wyłącznie Rzymskim legionistom. Miało to miejsce po zwycięskiej bitwie pod Vercellae (101 p.n.e. zwycięstwo Rzymu z Cymbrami). Pilum doznało takiej modyfikacji, że przy uderzeniu łamało się, przez co w czasie bitwy nie nadawała się już do niczego; zapobiegało to odrzuceniu pila w stronę legionistów.
