Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Przepowiednie Astrampsychosa

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Rzymska mozaika
Rzymska mozaika

Wiadomym faktem jest, że w świecie starożytnych Rzymian biedniejsze mieszczaństwo nie mogło liczyć na prawa, jakie mieli bogaci Rzymianie tylko z faktu urodzenia się w znamienitym rodzie. Plebejusze niestety bezskutecznie próbowali walczyć o swoje prawa, lecz na ogół oficjalne instytucje prawne nie interesowały się problemami zwykłych ludzi.

Jednak sporadycznie rzymscy juryści przyglądali się sprawom rzymskich klas niższych. Przykładem tego może być sprawa z Herkulanum, którą udokumentowano na kilku glinianych tabliczkach. Sprawa dotyczyła problemu rozstrzygnięcia, czy pewna mieszkanka miasta urodziła się jako niewolnica czy też osoba wolna. Poza kilkoma przypadkami prawo rzymskie było poza zasięgiem większości mieszkańców imperium. Do kogo mieli zwrócić się prości ludzie, jeśli nie do sądów? Bardzo często były to alternatywne systemy wsparcia typu: bogowie, siły nadprzyrodzone czy wróżbici. Jednym z owych środków, oraz co ciekawe jednym z najdziwniejszych dokumentów, które zachowały się ze starożytności klasycznej są tytułowe „Przepowiednie Astrampsychosa” (oczywiście nie mają one nic wspólnego ze słynnym egipskim magiem).

„Przepowiednie Astrampsychosa” przybliżają nam problemy z jakimi na co dzień spotykali się mężczyźni i kobiety z rzymskiej ulicy. We wstępie do dokumentu można znaleźć zapis, że autorem dzieła jest Pitagoras a treść wiąże się z sekretem stojącym za sukcesami podbojów Aleksandra III Wielkiego. W rzeczywistości dzieło jest gotowym zestawem przepowiedni pochodzącym z II wieku. Całość składa się z ponumerowanej listy dziewięćdziesięciu dwóch pytań, które mógł zadać wróżbicie klient oraz ponad tysiąca możliwych odpowiedzi. Pomysł polegał na tym, że pytający wybierał jedno z pytań, które najlepiej oddawało jego problem a po różnego typu zawiłych manipulacjach, wybieraniu dalszych liczb, dochodził do jedynej prawidłowej odpowiedzi. Owe 92 pytania obejmowały większość problemów dręczących Rzymian w tamtym okresie. Jednakże niektóre z nich dotyczyły jedynie ekskluzywnych klientów, np. „Czy zostanę senatorem?”. Takie pytania nie dręczyły wielu ludzi z niższych klas społecznych. Często pytania były pewnego rodzaju fantazjami podobnymi do współczesnych. Jednak większość pytań skupia się na bardziej przyziemnych troskach, np. typu: „Czy przeżyję chorobę?”; „Czy zostanę niedługo przyłapany na cudzołóstwie?”. System „Przepowiedni Astrampsychosa” mógł udzielić pozytywnej, negatywnej lub ambiwalentnej odpowiedzi na każde z 92 pytań. Odpowiedzi brzmiały często: „Nie zostaniesz przyłapany na cudzołóstwie”, co brzmiało znacznie lepiej niż: „Zostaniesz przyłapany na cudzołóstwie, ale nie w najbliższej przyszłości”.

Z dzisiejszego punktu widzenia odpowiedzi na 92 pytania z „Przepowiedni Astrampsychosa” mogły często brzmieć niedorzecznie. Jednak, był to jeden z niewielu systemów wsparcia, na jaki mogli sobie pozwolić biedniejsi mieszkańcy Imperium Romanum. Skoro nawet prawo omijało niższe warstwy społeczne, należało korzystać z tego, co było dostępne.

Autor: Michał Mozyrski
Źródła wykorzystane
  • Beard Mary, SPQR. Historia starożytnego Rzymu, Poznań 2016

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów