Rozdziały
Giuseppe Fiorelli był włoskim archeologiem, który zasłynął swoimi odkryciami w Pompejach, a także opracował metodę wykonywania gipsowych odlewów ciał, dzięki czemu po dziś dzień możemy zobaczyć kształt zachowanych, nierzadko w konwulsjach, ciał Pompejańczyków, którzy zginęli w czasie wybuchu Wezuwiusza w roku 79 n.e.
Giuseppe Fiorelli urodził się 8 czerwca 1823 roku w Neapolu. Pierwsze prace w Pompejach zakończył w roku 1848. Potem trafił do więzienia za swoje radykalne podejście do archeologii i nacjonalizm, które nie spodobały się ówczesnemu królowi Neapolu, Ferdynandowi II. Będąc politycznym więźniem napisał trzy-tomowe dzieło History of Pompeian Antiques – w latach 1860-1864.
Lata później opracował szczegółowy sposób na badanie, warstwa po warstwie, kolejnych obszarów Pompejów. W tym czasie piastował stanowisko profesora archeologii na Uniwersytecie w Neapolu oraz dyrektora wykopalisk w Pompejach (1860-1875). Co więcej, uruchomił szkołę dla archeologów o włoskim pochodzeniu i obcokrajowców, chcących poznać materiały i sposób budowania rzymskich konstrukcji.
Metoda Fiorelli’ego
Z pewnością jednak największym osiągnięciem Fiorelli’ego było wymyślenie metody do zachowania kształtu ciał Pompejańczyków, których ciała wyparowały pod wpływem pyłu i gorąca. W czasie wybuchu Wezuwiusza kilkumetrowa warstwa popiołu okrywała ciała, które po prostu pod wpływem temperatury znikały, tworząc pustą przestrzeń w środku.
W roku 1864 robotnicy, którym Giuseppe Fiorelli – wówczas dyrektor wykopalisk w Pompejach – nakazał, by zawiadamiali go o wszystkim, zwrócili uwagę na szkielet leżący w jednej z uliczek. Wydobyto tylko czaszkę – ciało i ubranie uległy rozkładowi, zostawiając kości w pustej przestrzeni, ograniczonej skamieniałym popiołem. Fiorelli doszedł do wniosku, że wlewając przez niewielki otwór w tę przestrzeń płynny gips sztukatorski odtworzy kształt ciała. Przez niewielki otwór wlewał gips sztukatorski, który wypełniał całą pustą przestrzeń.
Po związaniu gipsu usuwał warstwę popiołu odsłaniając odlewy ciał, przedmiotów, elementów budynków itp. Później zaczęto używać przeźroczystego tworzywa, które pozwalało dostrzec ukryte wewnątrz odlewu zachowane drobne przedmioty, kości. Dzięki Fiorelliemu po dziś dzień możemy zrozumieć, jakie przerażenie towarzyszyło mieszkańcom i zobaczyć odlewy skręconych w przedśmiertnych konwulsjach ciał mieszkańców Pompejów. Metoda ta znalazła zastosowanie także przy zachowaniu roślin i obiektów.
Inne inicjatywy
W trakcie swojego zarządzania wykopaliskami w Pompejach, Fiorelli wprowadził nowy sposób wykopywania obiektów – zamiast wydobywać wpierw ulice, by móc potem odkopywać domy z poziomu gruntu do góry, kazał by wykopaliska skupiły się na domostwach, które archeolodzy mieli wykopywać z góry do dołu. Dzięki temu można było lepiej zachować rzymskie domostwa. Z kolei, wszelkie mozaiki i malowidła ścienne były zdejmowane i przewożone do Neapolu. Fiorelli zajął się także topografią miasta, które podzielił na: „regiones”, „insulae” i „domus”.
W 1875 roku Fiorelli opublikował pierwszy naukowy przewodnik po Pompejach – Description of Pompeii. W latach 1875-1896 (do śmierci) Fiorelli piastował stanowisko dyrektora generalnego „Włoskich Antyków i Dzieł Sztuki”.
Giuseppe Fiorelli zmarł dnia 28 stycznia 1896 roku w Neapolu. Po dziś dzień nie znamy przyczyny jego śmierci.
