Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Porządki architektoniczne w antycznym Rzymie

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Koloseum
Koloseum | Autor: Konrad Załęski

Rzymianie przejęli od Greków wszystkie trzy porządki architektoniczne tzn. dorycki, joński i koryncki. Jednak z czasem udało się mieszkańcom Rzymu wytworzyć dwa własne: porządek toskański i kompozytowy.

W czasach cesarstwa zaczęto także stosować tzw. porządek spiętrzony, czyli spiętrzenie porządków architektonicznych. Polegał on na wprowadzeniu w jednym obiekcie, na kilku kondygnacjach, porządków reprezentujących kolejno: porządek dorycki, joński, koryncki. Przykładem takiego spiętrzenia jest Koloseum, które zamiast porządku doryckiego posiada porządek toskański.

Porządki architektoniczne

Porządek toskański

Porządek tuskulański

Przyjęty od Etrusków, wykształcił się z porządku doryckiego. Wysokość kolumn wynosi do 14 modułów,  czyli jest to porządek smuklejszy od pierwszych proporcji najmasywniejszego porządku greckiego. Trzon ma zazwyczaj powierzchnię gładką bez kanelowania.

Budowle wzniesione w stylu toskańskim sprawiały wrażenie bardziej przysadzistych niż budowle greckie. Wynikało to przede wszystkim z jakości dostępnych materiałów. Budowle (przede wszystkim świątynie) wznoszone były na planie prostokąta, na podwyższeniu, na które prowadziły schody usytuowane przy krótszym boku. Budynek był
otoczony kolumnadą z trzech stron. Dach dwuspadowy z okapem tworzył portyk z trzech stron budynku. Kolumny zakończone były głowicami złożonymi z echinusa i abakusa.

Cechy charakterystyczne:

  • kolumny miały gładkie trzony (w porządku doryckim pokryte były żłobieniami)
  • pod kolumnami wprowadzono bazy (w porządku doryckim kolumny stały bezpośrednio na stylobacie)

Porządek kompozytowy

Porządek kompozytowy

Trzon ustawiony jest na bazie. Jest gładki lub kanelowany,  przy czym często kanelowanie obejmuje tylko 2/3 wysokości trzonu. Głowica ma charakter wybitnie dekoracyjny. Składa się z elementów występujących w kapitelach porządku jońskiego i korynckiego. Górna część głowicy jest uformowana z przekątnie ustawionych wolut, z kolei dolna posiada wyraźnie wyprofilowane liście akantu.

Ten najbardziej dekoracyjny porządek z zasady otrzymuje pod kolumnami podstawę zwaną cokołem lub piedestałem.

Cechy charakterystyczne:

  • ustawienie kolumny na piedestale
  • ukształtowanie głowicy: górna jej część uformowana jest z ustawionych na przekątnych wolut zaczerpniętych z porządku jońskiego, poniżej koszyk z liści akantu

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów