Antyczni Rzymianie wierzyli w to, że ich przodkowie przekazali im katalog wartości, według którego należy żyć. Określali go terminem mos maiorum, czyli „obyczaje przodków”. W praktyce Rzymianin uważał, że to co stare jest dobre, gdyż zostało już w praktyce użyte. Z kolei „rzeczy nowe” (res novae) były w odczuciu Rzymian formą rewolucji, która kojarzyła im się z chaosem i przemocą.
Centralnymi wartościami dla Rzymianina były: męstwo, wierność, pobożność, powaga, szacunek i autorytet. Męstwo określano terminem virtus i początkowo miało ono desygnat męski (wyraz pochodzi od słowa vir, czyli „mąż”). W II wieku p.n.e. rzymski poeta Lucyliusz stwierdził, że „męstwo” to poza odwagą także zdolność odróżnienia dobra od zła czy występowania po stronie dobra, a walce ze złem. Co więcej, aby być męskim należało dbać o zdrowie i swoją sprawność, tak aby zapewnić rodzinie stabilność, a ojczyźnie bezpieczeństwo. Męstwo w boju z kolei było cenione dopóki nastawione było na dobro ogółu. Kobieta naturalnie także mogła być „męska”, kiedy poświęcała się tradycjom rzymskim, była przykładną żoną, matką, która przekazywała prawidłowe wzorce potomkom.
Wierność, czyli fides nastawiona była na dotrzymanie obietnic formalnych i nieformalnych, niezależnie od poniesionych kosztów. Inaczej wyglądała wierność w kwestii seksualności. Kobieta była ceniona, kiedy dochowała dziewictwa do ślubu i nie zdradzała męża. Rzymianin z kolei nie mógł zdradzić żony z inną obywatelką – wszelkie igraszki z niewolnicami czy prostytutkami nie były obostrzone.
Pobożność, czyli pietas polegała na oddawaniu czci kultom rzymskim oraz poświęceniu się rodzinie. Wartość ta dotyczyła nie tylko aspektu religijnego, ale także społecznego. Prawdziwy Rzymianin powinien dbać o pamięć o przodkach, umacniać więzy rodzinne i składać ofiary pochwalne bóstwom.
Utrzymanie w ryzach swoich emocji oraz samokontrola były wyznacznikiem kolejnej wartości – powagi (gravitas). Przykładem zachowania powagi był fakt, że kobieta i mężczyzna musieli wystrzegać się całowania publicznie, gdyż mogłoby to zostać uznane za utratę rzymskiej wartości i pogwałcenie zwyczaju.
Kolejną niezwykle cenioną wartością był szacunek (dignitas), która była nagrodą ze strony społeczeństwa za odpowiednie prezentowanie się w sferze społecznej. Kobiety ceniono za ich nienaganne prowadzenie się, rodzenie dzieci i wspieranie męża. Mężczyzna z kolei uzyskiwał szacunek w formie możliwości piastowania nadanego mu stanowiska oraz wypełniania coraz to bardziej odpowiedzialnych ról w rzymskim państwie. Zdobywszy naprawdę wysoką pozycję na rzymskiej scenie politycznej obywatel zaczynał sprawować moralną władzę nad innymi. Wówczas dowodziło to, że zdobył autorytet w społeczeństwie (auctoritas). W tym momencie ludzie nie postępowali zgodnie z jego nakazami ze względu na prawo, ale dlatego, że jawił się im jako osoba moralnie predestynowana do wskazywania odpowiednich decyzji i dróg życiowych.
