Rozdziały
Oktawia Młodsza (Octavia Minor) urodziła się roku 69 p.n.e. w mieście Nola (Włochy). Była starszą siostrą przyszłego pierwszego cesarza Rzymu – Oktawiana Augusta i czwartą żoną wodza Marka Antoniusza. Oktawia cieszyła się opinią wzorowej rzymskiej kobiety. Oktawian zawsze darzył ją wielkim szacunkiem, stąd też duży wpływ Oktawii na jego rządy i dojście do władzy.
Pochodzenie i rodzina
Oktawia urodziła się ze związku Gajusza Oktawiana z jego drugą żoną – Attią Starszą. Była rodzoną siostrą młodego Gajusza Oktawiana i przyrodnią siostrą Oktawii Starszej – córki Gajusza Oktawiana z pierwszego małżeństwa z Ancharią.
Jej ojciec – senator i namiestnik – zmarł w roku 59 p.n.e. z naturalnych powodów. Jej matka wyszła ponownie za mąż, za konsula Lucjusza Markiusza Filipa, który zadbał o edukację przybranej córki i syna. Oktawia młodość spędziła w podróżach z ojcem i matką.
Pierwszy ślub
W roku 54 p.n.e. zaaranżowano ślub 15-letniej Oktawii z Gajuszem Klaudiuszem Marcellusem, senatorem który objął konsulat w roku 50 p.n.e. Mężczyznę uznano za „dobrą partię” biorąc pod uwagę, że jego przodkiem był słynny wódz z II wojny punickiej – Marek Klaudiusz Marcellus – oraz że wywodził się z prominentnego rodu plebejskiego Klaudiuszów. Ze ślubu nie zadowolony był Juliusz Cezar – jej wuj – który chciał po śmierci swojej córki Julii (która umarła w połogu) podtrzymać sojusz z Pompejuszem i zaproponować mu rękę Oktawii. Ta jednak odmówiła i nie zgodziła się na rozwód z Marcellusem. Pompejusz w obliczu takiej sytuacji wziął za żonę Kornelię Metellę.
Marcellus, urażony postawą Cezara, opowiadał się przeciwko Cezarowi; jednak ostatecznie nie wziął aktywnego udziału w wojnie domowej (49-45 p.n.e.), co zapewniło mu późniejsze przebaczenie ze strony Cezara. Po zamordowaniu Cezara w roku 44 p.n.e. Marcellus wspierał Oktawiana w sukcesji, jednak ostatecznie zmarł w maju 40 roku p.n.e. Z jego związku z Oktawią zrodziło się troje dzieci: Klaudia Marcella Starsza, Klaudia Marcella Młodsza i Marek Klaudiusz Marcellus. Wszystkie dzieci narodziły się w Italii.
Drugi ślub
Oktawia była wdową ledwie kilka miesięcy. W październiku 40 roku p.n.e. wzięła za męża Marka Antoniusza – wielkiego wodza Cezara i sojusznika swojego brata. Oktawia była jego czwartą żoną, po tym jak wcześniej zmarła jego była żona – Fulwia. Do zgody na ślub wymagana była aprobata senatu, gdyż Oktawia wciąż była w ciąży ze swoim zmarłym mężem. Małżeństwo zostało z radością przyjęte we wszystkich kręgach społeczeństwa, a w szczególności w armii, jako zapowiedź i gwarancja trwałego pokoju. Znane było z jednej strony gorące przywiązanie Oktawiana do siostry, a z drugiej strony urok, zalety charakteru i powszechnie podziwiana uroda Oktawii, które miały zapewnić jej wpływ na męża i jego postępowanie.
Opierając się jednak na źródłach antycznych wysnuwamy wniosek, że Oktawia nie darzyła Antoniusza uczuciem. Podróżowała z nim w latach 40-36 p.n.e. po różnych prowincjach i mieszkała w willi w Atenach. Tam też wychowywała swoje dzieci ze związku z Marcellusem; dwóch synów Antoniusza z poprzedniego związku; oraz ich wspólne dzieci: Antonię Starszą i Młodszą.
Związek Antoniusza z Oktawią przeżywał kryzys od roku 41 p.n.e., kiedy to na scenie pojawiła się królowa Egiptu – Kleopatra VII. Marek Antoniusz po poznaniu „piękności ze wschodu” całkowicie stracił dla niej głowę i zapomniał o Oktawii i ich wspólnych dzieciach. Ze związku Antoniusza i Kleopatry zrodziły się troje dzieci: Aleksander Helios, Kleopatra II Selene oraz Ptolemeusz Filadelfos. Oktawia mimo zdrady wciąż wielokrotnie występowała w roli rozjemcy w narastających nieporozumieniach i sporach męża i brata.
W roku 35 p.n.e. Marek Antoniusz planował wyprawę na Partię, aby zdobyć przewagę w państwie rzymskim oraz być bliżej swojej ukochanej Kleopatry. Początkowo Oktawia towarzyszyła swojemu mężowi, ale po przybyciu na Korkyrę (wyspa Korfu), mąż odesłał ją do brata pod pretekstem niebezpieczeństw wojny. Oktawia wraz z dziećmi wróciła do Rzymu, a Antoniusz znalazłszy się w ramionach Kleopatry, na pewien czas zapomniał o inwazji na wschodzie. Oktawia, aby odzyskać wpływ na męża wysłała mu oddziały wojskowe oraz wsparcie finansowe. Oktawia w tym czasie cały czas łagodziła nerwowe stosunki brata z mężem i udawała, że zachowanie Antoniusza jej nie rani.
Ostatecznie jednak w roku 32 p.n.e. Marek Antoniusz rozwiódł się z Oktawią i tym samym zerwał ostatnią nić łączącą go z Oktawianem. Po porażce pod Akcjum, Antoniusz pozostawił jej wychowanie i opiekę nad wszystkimi swoimi dziećmi, po tym jak popełnił samobójstwo w roku 30 p.n.e. Po jego śmierci Oktawia nie wyszła po raz trzeci za mąż.
Życie po śmierci Antoniusza
W roku 23 p.n.e. jej dorosły syn Marcellus zmarł niespodziewanie z powodu choroby. Był to szok dla Oktawii i jej brata princepsa Oktawiana Augusta. Cesarz, z racji na brak syna, planował namaścić go swoim następcą. Po śmierci syna Oktawia usunęła się z życia publicznego Rzymu, biorąc jednak udział w niektórych ważniejszych wydarzeniach państwa. Między innymi otworzyła na cześć syna, Bibliotekę Marcellusa, a Oktawian August ufundował teatr Marcellusa. Z Oktawią z pewnością była także konsultowana kwestia zorganizowania ślubu między Markiem Agrypą i Julią – córką Oktawiana. Było to o tyle istotne, gdyż Agrypa był związany z córką Oktawii – Klaudią Marcellą.
Według Seneki Młodszego Oktawia przez resztę życia opłakiwała syna i nic jej nie mogło pocieszyć. Nie chciała mieć żadnego portretu syna i nie pozwalała wymieniać jego imienia w swojej obecności. Z nienawiścią odnosiła się do innych kobiet, w tym do Liwii, których synowie żyli. Z kolei Swetoniusz w Życiu Wergiliusza wspominał z kolei, jak to podczas odczytywania fragmentów Eneidy obecna przy tym Oktawia zasłabła w momencie, gdy w poemacie była mowa o Marcellusie.
Śmierć
Oktawia zmarła roku 11 p.n.e. z powodów naturalnych mając niemal 60 lat. Jej pogrzeb miał charakter państwowy (senatorowie ubrani byli w szaty żałobne) i odbył się w świątyni Juliusza. Brali w nim udział jej zięciowie: Druzus Starszy, Lucjusz Domicjusz Ahenobarbus, Jullus Antoniusz, Paullus Emiliusz Lepidus. Oktawię pochowano w Mauzoleum Augusta. Na jej cześć Druzus i Oktawian wygłosili mowy pogrzebowe. Co więcej, cesarz uhonorował jej imieniem Bramę Oktawii i Portyk Oktawii (Porticus Octaviae) oraz na jego zalecenie, senat uznał ją boginią. Oktawia była także jedną z pierwszych rzymskich kobiet, której wizerunek znalazł się na monetach (wcześniej jedynie żona Antoniusza – Fulwia – dostąpiła tego zaszczytu).
